حدیث پژوهی
کیوان احسانی؛ فاطمه احمدی
چکیده
تاریخ‌گذاری مأثورات در نگاه مستشرقان ـ علی‌رغم گذشت یک سده ـ از مباحث نوین درحدیث‌پژوهی معاصر تلقی می‌شود؛ به گونه‌ای که بازشناسی شیوه آنان در تحلیل روایات از ضرورت این امر گواهی می‌دهد؛ زیرا قبول یا طرد نتایج آنان فارغ از آشنایی با شیوه حدیث‌پژوهان غربی میسر نخواهد بود. پژوهش حاضر نیز با نگاهی مشترک بر سند و متن گزاره "لَقَدْ ...
بیشتر
تاریخ‌گذاری مأثورات در نگاه مستشرقان ـ علی‌رغم گذشت یک سده ـ از مباحث نوین درحدیث‌پژوهی معاصر تلقی می‌شود؛ به گونه‌ای که بازشناسی شیوه آنان در تحلیل روایات از ضرورت این امر گواهی می‌دهد؛ زیرا قبول یا طرد نتایج آنان فارغ از آشنایی با شیوه حدیث‌پژوهان غربی میسر نخواهد بود. پژوهش حاضر نیز با نگاهی مشترک بر سند و متن گزاره "لَقَدْ جِئْتُکُمْ بِالذَّبْحِ"، در پی ارزیابی این پرسش است که تعیین حلقه مشترک، کدامین دوره را نخستین خاستگاه زمانی ترویج روایت معرفی می‌دارد. لذا این پژوهش با نظر به فقدان مطالعات حدیثی پیرامون تاریخ‌گذاری روایت مذکور در مجامع فریقین، برآن است تا ازگذار پاسخ به سؤال فوق مبتنی بر نتایج حاصل از تحلیل ترکیبی، کاستی‌های موجود را برطرف نماید. گفتنی است این نوشتار با بهره‌وری از شیوه توصیفی ـ تحلیلی بدین رهیافت نایل آمد که تحلیل سندی و دلالی روایت بر مبنای مستندات نقلی و کلامی، تماماً از ضعف روایت و گسترش بی‌رویه آن در عصر فتوحات خلفا حکایت می‌نماید. نقل منفرد گزاره در مصادر شیعی و انتقال آن در مکتوبات "راوندی" و "طبرسی"، در قیاس با نخستین ورود روایت در سیره "إبن‌إسحاق" و انعکاس آن با تعدد طرق در منابع متاخرتر، از جمله مهم‌ترین برآیند حاصله از تحلیل ترکیبی روایت است .
